We maken een rondreis langs alle songfestivallanden. Deze week stoppen we bij één van de “Big 5”, trouwens ook een land dat er al bij is sinds het prille begin: Frankrijk.
In het begin
Frankrijk stond mee aan de wieg van het songfestival samen met België, Duitsland, Italië, Luxemburg, Nederland en Zwitserland. Of Frankrijk succesvol was op het eerste festival, weten we niet, aangezien er dan enkel een winnaar werd aangeduid (Zwitserland). Wat wel zeker is, is dat Frankrijk zich daarna, in de eerste decennia van het festival, zou ontpoppen tot het meest succesvolle songfestivalland. Een status die het pas verloor in de jaren ’90 toen Ierland de overwinningen aan elkaar begon te rijgen en Engels de belangrijkste songfestivaltaal werd.
Grootste successen
De beginjaren van het songfestival waren voor Frankrijk een opeenstapeling van successen. Tot 1965 eindigde het land altijd in de top 5 met o.a. drie overwinningen, één 2de plaats en twee 3de plaatsen. Het bekendste Franse nummer uit deze tijd is Tom Pillibi van Jacqueline Boyer dat won in 1960. De naam verwijst naar de geliefde waarover Jacqueline haar liedje zong: hij was rijk en iedereen wou hem, maar hij was een dikke leugenaar. Toch bleef ze van hem houden…
André Claveau (Dors, mon amour – “Slaap, mijn geliefde”) en Isabelle Aubret (Un premier amour – “Een eerste liefde”) zorgden in respectievelijk 1958 en 1962 voor de twee andere overwinningen met typische Franse liefdesballades.
Na nog eens twee 3de plaatsen in 1967 en 1968 scoorde Frankrijk in 1969 voor de vierde goud… Frida Boccara moest de overwinning met Un jour, un enfant (“Een dag, een kind”) wel delen met Nederland, Spanje en het Verenigd Koninkrijk. Het nummer was opnieuw een typische ballade waarin Frida die de wereld beschreef zoals een kind hem zou zien.
Ook in de jaren ’70 deed Frankrijk het zeer goed. Na een 4de plaats voor Nicole Rieu (Et bonjour à toi, l’artieste – “Goeiedag aan jou, artiest”) in 1975, rijgde Frankrijk de komende jaren weer de podiumplaatsen aan elkaar. Catherine Ferry haalde het in 1976 net niet van het Verenigd Koninkrijk met 1, 2, 3, maar het nummer blijft tot vandaag een populaire songfestivalplaat. Wat haar niet lukte, lukte in 1977 wel voor Marie Myriam. Haar L’oiseau et l’enfant (“De vogel en het kind”) wist het Verenigd Koninkrijk wel tot de 2de plaats terug te dringen en zo had Frankrijk zijn vijfde overwinning beet; op dat ogenblik was Frankrijk het best-scorende songfestivalland. Deze titel zouden ze alleen dragen tot 1983 (wanneer ook Luxemburg een vijfde overwinning beet had). In de jaren ’90 zouden Luxemburg en Frankrijk deze titel moeten afstaan aan Ierland en intussen is ook Zweden met zes overwinningen hen voorbij gestoken.
In de vier volgende jaren ging Frankrijk drie keer met het brons lopen; een geweldige prestatie!
Nog twee Franse topjaren waren 1990 en 1991. In 1990 viel Joëlle Ursull op met haarWhite & black blues. Het nummer gaat over het feit dat de kleur van je huid er niet mag toe doen en was o.a. geschreven door Serge Gainsbourg. White & black blues behaalde een zilveren medaille. Een feit dat een jaar later werd herhaald met C’est le dernier qui a parlé qui a reason (“Diegene die het laatst sprak heeft gelijk”) van de Frans-Tunesische Amina Annabi. Amina haalde in totaal net zoveel punten als de Zweedse Carola; beide landen kregen viermaal 12 punten, maar Zweden had meer 10 punten ontvangen, waardoor Zweden won. Nochtans maakte de simpele act maar grote presence van Amina, gecombineerd met haar bijzonder stemgeluid haar nummer tot één van de meeste geliefde songfestivalnummers allertijden. Onder de huidige regels, zou Frankrijk echter wel gewonnen zijn: nu wordt gekeken naar van hoeveel landen je punten hebt gekregen.
De volgende jaren zou Frankrijk geregeld opvallen door eigenzinnige inzendingen o.a. in het Creools en Corsicaans. Bretoens werd ook geprobeerd, maar dat viel minder in de smaak.
In het nieuwe millennium werd het voor Frankrijk moeilijker. Door de vrije taalkeuze schakelden veel landen over op het Engels en dus greep Frankrijk vanaf 2001 regelmatig terug naar de succesvolle formule uit het verleden: een sterke zangeres met een stevig chanson: de Canadese Natasha St-Pier bezorgde Frankrijk in 2001 een 4de plaats met Je n’ai que mon âme (“Ik heb enkel mijn ziel”), dat ze deels in het Engels zong. Dat was voor Frankrijk de eerste keer dat ze (deels) Engels gebruikten. Een jaar later zorgde Sandrine François voor een 5de plaats met Il faut du temps (“Er is tijd nodig”), een nummer dat zegt dat de goede dingen in het leven tijd vragen en dat je bereid moet zijn ervoor te vechten. Na wat mindere jaren, kon klassebak Patricia Kaas in 2009 Frankrijk opnieuw in de top 10 krijgen: Et s’il fallait le faire eindigde als 8ste.
Grootste flops
De eerste Franse flop dateert uit 1966. Na een smetteloos parcours met enkel top 5-noteringen was Dominique Walter de eerste Franse artiest die achteraan eindigde: 16de op 18 deelnemers was voor Frankrijk een ware schande.
In 1974 trok Frankrijk zich in de dagen voor het festival terug uit de wedstrijd: de Franse president Georges Pompidou was overleden en werd begraven op de dag van het festival. Zangeres Dani moest zich dan maar tevreden stellen met een plaats in het publiek. De Franse zangeres Anne-Marie David die het jaar voordien voor Luxemburg het songfestival had gewonnen, mocht dan ook de trofee voor de winnaar niet overhandigen.
Ook in 1982 bleef Frankrijk weg op het songfestival, dit keer uit onvrede over de winnaar van 1981: het Verenigd Koninkrijk met Making your mind up van Bucks Fizz werd door de Franse TV gezien als middelmatig en talentloos.
In het nieuwe millennium kwam Frankrijk anders ook vaak met middelmatige nummers, waardoor ze achteraan eindigden, maar een laatste plaats was nooit voor Frankrijk weggelegd… tot 2014, wanneer het Franse trio Twin Twin slechts twee punten bij elkaar sprokkelde en Moustache (“Snor”) de hekkensluiter werd.
Organisatie
Ondanks vijf overwinningen, organiseerde Frankrijk het songfestival maar drie keer. De Franse TV organiseerde het festival in 1959 en 1961 in de filmstad Cannes. Na de overwinning van 1962 nam de BBC het over (in Frankrijk had men er niet genoeg geld voor) en in 1969 waren er vier winnaars. Door lottrekking werd toen beslist dat Nederland mocht organiseren. De derde en laatste keer dat Frankrijk het songfestival mocht presenteren dateert al van 1978. Toen ging het festival door in de Franse hoofdstad Parijs.
Toekomst
De tijd van het grote succes lijkt voor Frankrijk voorbij, hoewel ze in 2016 toch weer meespeelden met de grote kanonnen. Amir werd op voorhand getipt voor de overwinning met J’ai cherche (“Ik heb gezocht”) en zijn uiteindelijke 6de plaats is geen slecht resultaat. Duitsland bewees in 2010 al dat een overwinning voor de Big 5 best mogelijk is. Wie Frankrijk dit jaar stuurt, in de hoop na bijna 40 jaar het songfestival terug op Franse bodem te krijgen, ontdek je de komende maanden op eurosongland.
Volgende week: Macedonië
Volgende week: Macedonië