Omroepen en politieke leiders in heel Europa stellen de politieke neutraliteit, publiek vertrouwen en de toekomst van het Eurovisiesongfestival in vraag.
Het Eurovisiesongfestival 2025 mag dan afgelopen zijn, de politieke en institutionele gevolgen zijn nog maar net begonnen. Het festival van dit jaar heeft geleid tot hevige controverse, met kritiek op de Israëlische deelname te midden van het conflict in Gaza en zorgen over de transparantie van de publieke televoting .
Verschillende Europese publieke omroepen — en nu zelfs de premier van Spanje — hebben verklaringen gegeven waarin ze de Europese Radio-unie (EBU) bekritiseren. Daarbij rijzen vragen over het apolitieke karakter van de wedstrijd, ethische grenzen en de integriteit van de stemming.
Politieke interventie van Spanje: premier Sánchez spreekt zich uit
De Spaanse premier Pedro Sánchez is de eerste Europese regeringsleider die zich publiekelijk uitspreekt tegen de deelname van Israël aan de verkiezingen van 2025:
“De deelname van een land dat beschuldigd wordt van oorlogsmisdaden is onverenigbaar met de waarden die het Eurovisiesongfestival pretendeert te verdedigen.”
Zijn opmerkingen volgden op de groeiende binnenlandse druk in Spanje vanuit artiesten, politieke partijen en mensenrechtenorganisaties die de nationale omroep RTVE aanspoorden zich terug te trekken uit de wedstrijd. Hoewel Spanje uiteindelijk in de competitie bleef, vormen de opmerkingen van Sánchez een aanzienlijke politieke uitdaging voor de traditionele neutraliteitshouding van de EBU.
Europese omroepen eisen antwoorden van de EBU
Na de grote finale volgde een golf van officiële verklaringen van omroepen, die allemaal hun ernstige zorgen uitten. Een overzicht:
RTVSLO (Slovenië)
“RTVSLO blijft hameren op de oproep van vorig jaar en dit jaar aan de EBU om de optredende lidstaten te heroverwegen en is van plan om vragen over het evenement van dit jaar te beantwoorden.”
VRT (België)
“Zonder ernstig antwoord op onze zorgen in verband met het Eurovisiesongfestival stellen we onze toekomstige deelname in vraag“
RTBF (België)
“De RTBF onderschrijft de noodzaak om het hoogste niveau van transparantie te garanderen in de debatten over het kiesstelsel.”
RÚV (IJsland)
“Wij zullen… dezelfde informatie over de telefonische stemming opvragen bij de EBU als bij RTVE”
Yle (Finland)
“We zullen ons afvragen of het tijd is om deze regels te actualiseren of op zijn minst te herzien of de huidige regels misbruik in de hand werken.”
Nederland
“De huidige situatie roept vragen op over de grenzen van participatie, de rol van overheden en de geloofwaardigheid van het apolitieke karakter.”
De aanloop naar het Eurovisie Songfestival van 2026 is al begonnen. Maar daarbij gaat het mogelijk niet alleen om de keuze van liedjes en gaststeden, maar ook om diplomatieke debatten, interne hervormingen en existentiële vragen over de rol van het festival in een veranderend Europa.
